واکنش برخی ارقام کلزا علیه بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه

پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه یک بیماری قارچی است که توسط sclerotinia sclerotiorum ایجاد شده و یکی از مشکلات جدی بر روی گیاهان مختلف از جمله کلزا می باشد. ارزیابی مقاومت ارقام کلزا جهت یافتن منبع مقاومت نسبی علیه قارچ عامل بیماری یکی از زمینه های تحقیق، جهت یافتن راهکار موثر کنترل این بیماری بوده است. آزمون هایی که تاکنون در ایران صورت گرفته اند تنها به یک روش اکتفا نموده اند. در این بررسی به مقایسه 3 آزمون مختلف شامل مایه زنی برگهای کوتیلدونی با استفاده از سوسپانسیون میسلیومی، مایه زنی برگ ها با استفاده از دیسک میسلیومی و مایه زنی دمبرگ با دیسک میسلیومی درون تیپ میکروپیپت پرداختیم که هر سه آزمون در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار برای هر رقم در گلخانه اجرا گردیدند. در آزمون اول از 12 رقم کلزا شامل هفت تیپ بهاره و پنج تیپ زمستانه استفاده شد و با توجه به نتایج به دست آمده 4 رقم حساس، نیمه حساس، نیمه مقاوم و مقاوم برای آزمون های دوم و سوم انتخاب گردیدند. همچنین از دو جدایه قارچی جهت مقایسه واکنش آنها در برابر قارچ s. sclerotiorum استفاده شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن در نرم افزار sas ver. 9.1 انجام گرفت. نتایج نشان داد که ارقام از نظر مقاومت به بیمارگر اختلاف معنی داری در سطح 5% دارند. اثر متقابل بین رقم و جدایه نیز معنی دار بود. در بین 12 رقم مورد مطالعه در آزمون اول، هیبرید بهاره hyola 401 با بیشترین میزان آلودگی به عنوان حساس ترین و رقم زمستانه زرفام با کمترین میزان آلودگی به عنوان مقاوم ترین رقم برای هر دو جدایه شناسایی شد. در آزمون دوم رقم rgs003 برای هر دو جدایه به عنوان حساس ترین و رقم اپرا برای جدایه 1 و رقم ساری گل برای جدایه 2 به عنوان مقاوم ترین ارقام شناخته شدند. در آزمون سوم نیز رقم rgs003 به عنوان حساس ترین و رقم زرفام به عنوان مقاوم ترین رقم برای هر دو جدایه شناسایی شد. بر اساس نتایج به دست آمده از هر سه آزمون، تشابه و همبستگی پائینی بین آزمون ها وجود داشته و شاید ارزیابی ارقام در هر یک از این مراحل، بیانگر صحیح میزان مقاومت یا حساسیت ارقام نباشد و نیازمند انجام آزمون های دیگر در شرایط مشابه مزرعه و مقایسه نتایج با آزمون های مزرعه ای و در زمان گلدهی گیاهان باشیم.